ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି: ଓଡ଼ିଆ ନବବର୍ଷ ଓ ସଂସ୍କୃତିର ଉତ୍ସବ
ଭାରତ ଏକ ବିବିଧତାର ଦେଶ ଯେଉଁଠି ମୌସମ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଓ ପ୍ରାକୃତିକ ଘଟଣାଗୁଡ଼ିକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ରାଜ୍ୟ ଓ ଅଞ୍ଚଳରେ ବିଭିନ୍ନ ଉତ୍ସବ ପାଳନ କରାଯାଏ। ଓଡ଼ିଶାରେ ଏପରି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଏକ ଉତ୍ସବ ହେଉଛି ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି, ଯାହା ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏପ୍ରିଲ 14 ତାରିଖରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ଓ ଓଡ଼ିଆ ନବବର୍ଷର ଆରମ୍ଭ ହୁଏ।
ଉତ୍ସବର ଅର୍ଥ ଓ ଧାର୍ମିକ ମାନ୍ୟତା
ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି କିମ୍ବା ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି ହେଉଛି ସୂର୍ଯ୍ୟ ମେଷ ରାଶିକୁ ପ୍ରବେଶ କରିବାର ଦିନ। ଏହା ସୂର୍ଯ୍ୟ ପରିଚଳିତ ରାଶିଚକ୍ରର ଆରମ୍ଭକୁ ସୂଚିତ କରେ ଓ ଏହି ଦିନକୁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୁଭ ମନାଯାଏ। ଏହି ସମୟରେ ନୂଆ କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯିବା, ଧାର୍ମିକ ଉପାସନା, ଓ ଆତ୍ମଚିନ୍ତନ ପାଇଁ ଅତି ଉପଯୁକ୍ତ ମନାଯାଏ।
ଏହି ଦିନ ଭାରତର ଅନ୍ୟ ଅଞ୍ଚଳରେ ମନାଯାଉଥିବା ବୈଶାଖୀ (ପଞ୍ଜାବ), ପୋଇଲା ବୈଶାଖ (ବଙ୍ଗାଳ), ପୁଥାଣ୍ଡୁ (ତାମିଲନାଡୁ) ଓ ବିଷୁ (କେରଳ) ସହିତ ଏକ ସମାନ ଉତ୍ସବ।
ପାଳନ ପ୍ରଥା ଓ ରୀତି-ନୀତି
ଓଡ଼ିଶାରେ ଏହି ଦିନ ବହୁତ ଧାର୍ମିକ ଓ ସାଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ସାହରେ ପାଳିତ ହୁଏ। ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରଥାଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି:
1. ପୂଜା ଓ ପଣା ଦାନ
ଲୋକେ ସକାଳେ ଶୌଚ ଓ ସ୍ନାନ କରି, ଭଗବାନ ଜଗନ୍ନାଥ, ଶିବ ଓ ଅନ୍ୟ ଦେବାଦେବୀଙ୍କ ପୂଜା କରନ୍ତି। ପଣା ନାମକ ଏକ ମିଠା ଓ ଶୀତଳ ପାନୀୟ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ — ଏହା ଗୁଡ଼, ପାଣି, ଦହି, ଫଳ ଓ ମସଲାରୁ ତିଆରି। ଏହାକୁ ତୁଳସୀ ଚଉରା ଦ୍ୱାରା ତୁଳସୀ ଚିରା ଉପରେ ଢାଳାଯାଏ, ଯାହା ପ୍ରାକୃତିକ ଉପାସନା ଓ ବର୍ଷା ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଚାହିଁବାର ପ୍ରତୀକ।
2. ଦଣ୍ଡ /ନାଚ (Danda Nata)
ଉତ୍କଳର ଦକ୍ଷିଣ ଅଞ୍ଚଳରେ — ଯଥା ଗଞ୍ଜାମ ଓ କନ୍ଧମାଳ ଜିଲ୍ଲାରେ ଦଣ୍ଡ ନାଚ ଏକ ବୈଷ୍ଣବୀ ଧାର୍ମିକ ନୃତ୍ୟ ଓ କଠିନ ଉପବାସ ଅନୁଷ୍ଠାନ। ଯାହାର ଶେଷ ଦିନ ହେଉଛି ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି।
3. ଦାନ ଓ ସେବା
ଏହି ଦିନର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅଂଶ ହେଉଛି ଦାନ କରିବା। ଲୋକେ ଗରିବ ଓ ଦରିଦ୍ରଙ୍କୁ ପଣା, ଜଳ ଓ ଭୋଜନ ଦେଇ ମାନବିକତା ପ୍ରଦର୍ଶନ କରନ୍ତି।
4. ଜ୍ୟୋତିଷ ମହତ୍ତ୍ୱ
ଏହି ଦିନ ଉପଲକ୍ଷେ ନୂଆ କାମ କିମ୍ବା ଜୀବନର ନୂଆ ପଦକ୍ଷେପ ନେବାକୁ ଅନେକେ ଶୁଭ ମଣନ୍ତି। ଜ୍ୟୋତିଷ ଅନୁଯାୟୀ ଏହି ସଂକ୍ରାନ୍ତି ଅତ୍ୟନ୍ତ ଶୁଭ ହେଉଛି।
ସାଂସ୍କୃତିକ ରୂପ ଓ ଉତ୍ସବର ରଙ୍ଗ
ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି କେବଳ ଧାର୍ମିକ ନୁହେଁ, ଏହା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ଏକ ଗର୍ବ ଓ ପରିଚୟ। ଘର ସଫା କରାଯାଏ, ନୂଆ ଡ୍ରେସ୍ ପିନ୍ଧାଯାଏ, ଓ ପାରମ୍ପରିକ ଓଡ଼ିଆ ଖାଦ୍ୟ ରୋଷେଇ କରାଯାଏ। ସ୍ଥାନେ-ସ୍ଥାନେ ମେଳା, ଲୋକ ନୃତ୍ୟ ଓ ସଂସ୍କୃତିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହୁଏ।
ପ୍ରକୃତି ସହ ଜଡ଼ା ଆତ୍ମୀୟତା
ତୁଳସୀ ଚିରାକୁ ଜଳ ଓ ପଣା ଦେଇ ଯାହା ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ, ତାହା ଓଡ଼ିଆ ସଂସ୍କୃତିର ପ୍ରାକୃତିକ ଆଦର ସୂଚକ। ଗ୍ରୀଷ୍ମର ଏହି ଗରମ ଦିନରେ ପ୍ରକୃତି ଓ ପରିବେଶ ସହ ସମଞ୍ଜସତାର ଏକ ଅନୁପମ ଦୃଷ୍ଟାନ୍ତ।
ଆଧୁନିକ ଯୁଗରେ ପାଳନ
ଏବେ ବହୁତ ଓଡ଼ିଆ ଲୋକ ବିଦେଶ କିମ୍ବା ସହରରେ ବସୁଥିଲେ ମଧ୍ୟ, ଏହି ଦିନରେ ସଂସ୍କୃତିକ ଗର୍ବ ଓ ପାରମ୍ପରିକ ମୂଲ୍ୟ ରଖି ସଂକ୍ରାନ୍ତି ପାଳନ କରନ୍ତି। ସୋସିଆଲ ମିଡିଆ ଓ ଡିଜିଟାଲ ମାଧ୍ୟମ ମାଧ୍ୟମରେ ଅଭିନନ୍ଦନ ବାଣୀ ଓ ଉତ୍ସବର ଅନୁଷ୍ଠାନ ଚାଲିଛି।
ଉପସଂହାର
ମହା ବିଷୁବ ସଂକ୍ରାନ୍ତି କେବଳ ଓଡ଼ିଆ ନବବର୍ଷ ନୁହେଁ, ଏହା ଏକ ନୂତନ ଆରମ୍ଭର ଅବସର, ଏକ ସଂସ୍କୃତିକ ଉତ୍ସବ, ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଜୀବନ ଶୈଳୀ ପାଇଁ ଗର୍ବର ବିଷୟ।
ଏହି ଦିନ ଆମକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ — ନୂଆ ଆଶା ସହ ବର୍ଷ ଆରମ୍ଭ କରିବା, ପରମ୍ପରା ପାଳନ କରିବା, ଓ ମାନବିକ ମୂଲ୍ୟ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ।
ଆପଣଙ୍କୁ ଓ ଆପଣଙ୍କ ପରିବାରକୁ ହାର୍ଦ୍ଧିକ ନବବର୍ଷର ଶୁଭେଚ୍ଛା। ଶୁଭ ପଣା ସଂକ୍ରାନ୍ତି
Post a Comment